12 maja 1949 roku nad rzeczką Niewisza, niedaleko wsi Raczkowszczyzna w Obwodzie Szczuczyn-Lida, podczas próby przebicia się przez pierścień sowieckiej obławy zginął ppor. Anatol Radziwonik „Olech” – ostatni dowódca zorganizowanych struktur polskiego podziemia antykomunistycznego na ziemi nowogródzkiej. Anatol Radziwonik urodził się 20 lutego 1916 roku w Briańsku koło Wołkowyska. Rodzice pokładali w nim wielkie nadzieje, […]
11 maja 1918 r. doszło do bitwy II Korpusu Polskiego z oddziałami niemieckimi pod Kaniowem
11 maja 1918 roku pod Kaniowem na Ukrainie rozegrała się bitwa pomiędzy II Korpusem Polskim a przeważającymi siłami niemieckimi, które próbowały rozbroić polskie oddziały. Starcie to, choć zakończone kapitulacją, miało głębokie znaczenie symboliczne i polityczne, zapisując się w pamięci jako jeden z bohaterskich epizodów polskiej walki o niepodległość. II Korpus Polski powstał na Wschodzie z […]
10 maja 1940 r. III Rzesza rozpoczęła operację „Fall Gelb”
10 maja 1940 roku rozpoczęła się niemiecka ofensywa na Zachodzie – operacja „Fall Gelb” (Plan Żółty), która w ciągu zaledwie kilku tygodni doprowadziła do spektakularnego upadku Francji oraz zajęcia neutralnych dotąd Belgii, Holandii i Luksemburga. Był to koniec tzw. dziwnej wojny (Sitzkrieg), trwającej od jesieni 1939 roku. Plan „Fall Gelb” zakładał uderzenie przez Ardeny – […]
9 maja 1915 r. miało miejsce natarcie na wzgórze Vimy, w którym udział wzięli polscy Bajończycy
9 maja 1915 roku, w ramach jednej z francuskich ofensyw I wojny światowej – bitwy pod Arras, polscy ochotnicy walczący w szeregach Legii Cudzoziemskiej, znani jako Bajończycy, ruszyli do desperackiego ataku na silnie ufortyfikowane niemieckie pozycje na wzgórzu 140 w paśmie wzgórz Vimy, około 10 kilometrów na północ od Arras. Ich udział, choć tragiczny w […]
8 maja 1945 r. miała miejsce bezwarunkowa kapitulacja III Rzeszy
8 maja 1945 roku przeszedł do historii jako dzień zakończenia II wojny światowej w Europie. O godzinie 22:43 czasu środkowoeuropejskiego w Berlinie niemieckie dowództwo podpisało akt bezwarunkowej kapitulacji wobec alianckich sił zachodnich oraz Związku Radzieckiego. Dokument ten wszedł w życie zaledwie kilkanaście minut później – o 23:01 czasu środkowoeuropejskiego, co odpowiadało godzinie 1:01 9 maja […]
7 maja 1945 r. oddziały NOW „Ojca Jana” stoczyły bitwę z NKWD pod Kuryłówką
7 maja 1945 roku rozegrała się bitwa pod Kuryłówką, która była jednym z najcięższych starć oddziałów Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) z sowieckimi siłami bezpieczeństwa (NKWD) w powojennej Polsce. Przez siedem godzin oddziały narodowe pod dowództwem Franciszka Przysiężniaka „Ojca Jana” skutecznie odpierały kolejne natarcia liczniejszych sił przeciwnika, broniąc miejscowej ludności i własnego istnienia w obliczu radzieckiej […]
6 maja 1944 r. oddziały Okręgu Wileńskiego AK rozbiły litewską kompanię pod Graużyszkami
6 maja 1944 r. oddziały Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej stanęły w obronie lokalnej ludności cywilnej w pobliżu wiosek Graużyszki i Adamowszczyzna, brutalnie atakowanej przez litewski batalion kolaboracyjny. Starcie zakończyło się pełnym zwycięstwem Polaków. Tego dnia litewski 10. batalion dowodzony przez mjr. Antanasa Andriunasa, wchodzący w skład litewskiego korpusu gen. Povilasa Plechavičiusa, zszedł z głównego traktu Oszmiana–Graużyszki […]
5 maja 1945 r. 1. Dywizja Pancerna gen. Maczka zdobyła port wojenny w Wilhelmshaven
5 maja 1945 roku po jedenastodniowej bitwie w rejonie w portu wojennego w Wilhelmshaven 1. Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka przyjęła kapitulację niemieckiego garnizonu broniącego miasta. W kwietniu 1945 roku alianci zachodni rozpoczęli decydujące uderzenie przeciwko ostatnim liniom obronnym Wehrmachtu. Wraz z nimi w natarciu wzięła udział 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka, która od sierpnia […]
5 maja 1945 r. Brygada Świętokrzyska NSZ wyzwoliła obóz w Holiszowie
5 maja 1945 roku polska Brygada Świętokrzyska NSZ wyzwoliła kobiecy obóz koncentracyjny w czeskim Holiszowie. Brygada Świętokrzyska należała do tej części Narodowych Sił Zbrojnych, która odmówiła scalenia z Armią Krajową. W obliczu podwójnego zagrożenia — niemieckiego i sowieckiego — podjęła samotną walkę o przetrwanie. Jesienią 1944 roku, gdy sowiecka ofensywa przybierała na sile, jej dowódca, […]
4 maja 1944 r. miała miejsce zbrodnia AL w Owczarni
4 maja 1944 roku w Owczarni doszło do brutalnej zbrodni dokonanej przez oddział Armii Ludowej pod dowództwem Bolesława Kaźmiraka ps. „Cień”. Ich ofiarą padli żołnierze Armii Krajowej z 3. kompanii 15. pułku piechoty AK, dowodzeni przez podporucznika Mieczysława Zielińskiego ps. „Krych”. Partyzanci AK przebywali w okolicy Owczarni w oczekiwaniu na zrzut broni, nie spodziewając się […]