Lata trzydzieste XX wieku stanowiły okres intensywnego rozwoju doktryn wojennych. Dominacja kawalerii, widoczna jeszcze podczas I wojny światowej, stopniowo ustępowała na rzecz formacji zmotoryzowanych. Proces motoryzacji sił zbrojnych, zapoczątkowany w Europie, dotarł do Polski dopiero pod koniec tej dekady, napotykając przy tym liczne trudności. W efekcie we wrześniu 1939 roku Wojsko Polskie posiadało wyłącznie dwie […]
Generał Mieczysław Smorawiński: od walk z bolszewikami do tragicznej śmierci w Katyniu
Generał Mieczysław Smorawiński to postać, której życie i działalność wojskowa doskonale ilustrują złożoność polskiej historii XX wieku. Jako oficer i dowódca z zaangażowaniem walczył o niepodległość Polski. Po walkach z bolszewikami w 1920 roku z sukcesem kontynuował swoją karierę wojskową. Po wybuchu II wojny światowej aktywnie uczestniczył w obronie kraju. Niestety, pomimo swojego doświadczenia, zaufał […]
Grupa Wawelberg i pierwsze polskie operacje specjalne na Śląsku
Jednostki specjalne w wojsku to elitarne formacje przeznaczone do realizacji najbardziej wymagających zadań, które wykraczają poza standardowe działania wojskowe. Ich operacje są zazwyczaj tajne, precyzyjne i o wysokim stopniu ryzyka. Charakteryzują się niestandardowymi metodami walki, brakiem stałej linii frontu oraz większą elastycznością i mobilnością niż działania regularnych armii. Do działań nieregularnych zaliczają się m.in. działania […]
Barwa, tradycje i symbolika 24 pułku ułanów z Kraśnika
Każda formacja wojskowa powstała w okresie II Rzeczypospolitej posiadała swoją odrębną i można powiedzieć, że niepowtarzalną symboliką, która towarzyszyła jej przez cały etap istnienia, zarówno na stopie pokojowej jak i wojennej. Symbolika, ale również tradycja funkcjonowała jako instrument identyfikacyjny danego pułku, równocześnie pełniąc rolę niezastąpionego elementu w procesie kształtowania moralno-etycznego żołnierzy i przyczyniało się do […]
Udział pociągu pancernego „Śmiały” w odsieczy Lwowa
Bitwa o Lwów stanowiła dramatyczny rozdział w polsko-ukraińskim konflikcie zbrojnym o kontrolę nad miastem. Trwająca od 1 listopada 1918 do 22 maja 1919 roku, zaciekła walka zakończyła się zniesieniem ukraińskiego okrążenia i ugruntowaniem polskiej obecności w mieście. Jednym z istotnych czynników militarnych w tych zmaganiach odegrały polskie pociągi pancerne, które mogły utworzyć „pancerny korytarz życia” […]
Szkolenie narciarskie w kawalerii II Rzeczypospolitej
W Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej, w okresie zimowym, szczególną wagę przywiązywano do szkoleń narciarskich. Intensywne szkolenie narciarskie przechodzili zarówno oficerowie, podoficerowie jak i szeregowi żołnierze. Prowadzono je we wszystkich rodzajach sił zbrojnych – od piechoty do kawalerii, a nawet i w lotnictwie. Organizowanie szkoleń narciarskich rozpoczynano już pod koniec jesieni, kierując na nie zarówno żołnierzy, […]
Policyjne samochody pancerne w wojnie obronnej z 1939 r.
Policyjne samochody pancerne były pojazdami specjalnego przeznaczenia wykorzystywanymi głównie do rozpraszania demonstracji robotniczych, które przybierały niebezpieczne formy protestów i ataków na funkcjonariuszy Policji Państwowej oraz zakłócały porządek publiczny. Jednakże w dobie walk obronnych we wrześniu 1939 r. były wsparciem dla Wojska Polskiego w zwalczaniu niemieckich grup dywersantów działających na tyłach frontu. Historia powstania policyjnych samochodów pancernych […]
Rosyjski półgąsienicowy Austin-Kegresse w polskiej służbie
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. nad Warszawą znowu zawisły chmury zwiastujące nową wojnę – tym razem z bolszewicką Rosją. Młode Wojsko Polskie musiało budować od początku swoje zdolności militarne, w szczególności jeśli chodzi o nowe typy rodzajów sił zbrojnych jakim były wojska pancerne. Z pomocą przyszły zdobycze wojenne. W taki właśnie sposób […]
Wkroczenie polskich wojsk na słowacki Spisz – śmierć „białych ułanów”
W listopadzie 1938 r. oddziały podległe pod Samodzielną Grupę Operacyjną Śląsk, której zadaniem było zajęcie Zaolzia, zostały użyte również do zabezpieczenia przyznanej Polsce Czadczyzny, a następnie części Spisza i Orawy, które należały wcześniej do Czechosłowacji. Wbrew pozorom z założenia pokojowe przejęcie terenów przyniosło ze sobą ofiary śmiertelne. W czasie wymiany ognia z żołnierzami czechosłowackimi na […]
Incydent w Boguminie – czy mogło dojść do starcia Wojska Polskiego z Wehrmachtem już w 1938 r.?
Sytuacja w trwającym od 20 lat konflikcie polsko-czechosłowackim zmieniła się po żądaniach Adolfa Hitlera wobec Sudetów. W czasie tzw. „kryzysu czechosłowackiego” odżyła w Polsce nadzieja na rewindykacje Śląska Cieszyńskiego. Jesienią 1938 roku oddziały Wojska Polskiego przekroczyły dotychczasową granicę. W czasie zajmowania przez polskich żołnierzy nowego terytorium doszło do incydentu pomiędzy oddziałami 24. pułku ułanów z […]