Po 1 września 1939 roku, mimo zaciętej obrony, polskie oddziały zostały zmuszone do odwrotu pod naporem przeważających sił niemieckich. Niemcy wykorzystali nie tylko element zaskoczenia, ale przede wszystkim przewagę technologiczną i ilościową, szczególnie w zakresie uzbrojenia. Kluczowym elementem niemieckiej strategii Blitzkriegu były siły powietrzne Luftwaffe. Dwie z czterech niemieckich flot powietrznych zostały skierowane przeciwko Polsce, […]
Grupa Wawelberg i pierwsze polskie operacje specjalne na Śląsku
Jednostki specjalne w wojsku to elitarne formacje przeznaczone do realizacji najbardziej wymagających zadań, które wykraczają poza standardowe działania wojskowe. Ich operacje są zazwyczaj tajne, precyzyjne i o wysokim stopniu ryzyka. Charakteryzują się niestandardowymi metodami walki, brakiem stałej linii frontu oraz większą elastycznością i mobilnością niż działania regularnych armii. Do działań nieregularnych zaliczają się m.in. działania […]
Powietrzna walka podpułkownika Pamuły – starcie PZL P.11 z Bf 109
1 września 1939 roku o świcie, niemieckie bombowce ruszyły w stronę Warszawy, rozpoczynając brutalną kampanię powietrzną przeciwko Polsce. Jednak mimo przewagi technicznej i liczebnej, Luftwaffe nie zdołała zrealizować swojego planu błyskawicznego zniszczenia polskiego lotnictwa. Polscy piloci z Brygady Pościgowej, latający na przestarzałych maszynach PZL P.11 i P.7, stawili zacięty opór, skutecznie broniąc stolicy. Bohaterskie walki […]
Udział pociągu pancernego „Śmiały” w odsieczy Lwowa
Bitwa o Lwów stanowiła dramatyczny rozdział w polsko-ukraińskim konflikcie zbrojnym o kontrolę nad miastem. Trwająca od 1 listopada 1918 do 22 maja 1919 roku, zaciekła walka zakończyła się zniesieniem ukraińskiego okrążenia i ugruntowaniem polskiej obecności w mieście. Jednym z istotnych czynników militarnych w tych zmaganiach odegrały polskie pociągi pancerne, które mogły utworzyć „pancerny korytarz życia” […]
Bitwa o Zamość w 1939 roku
W 1939 roku miasto Zamość, leżąc w obrębie województwa lubelskiego, stanowiło historyczną perłę południowo-środkowej Polski oraz tworzyło istotny węzeł komunikacyjny, łącząc centralną Polskę z Kresami. Liczba mieszkańców Zamościa wynosiła wtedy około 30 000 osób. W okresie pokoju miasto to było miejscem stacjonowania jednostek 3. Dywizji Piechoty Legionów, takich jak 9. pułk piechoty legionów, 3. pułk […]
Z łagru na front – formowanie „ludowego” Wojska Polskiego
Historia powstania polskiej armii na terenach Związku Radzieckiego jest bardzo skomplikowana i od początku była uzależniona od polityki. Stalin wielokrotnie rozważał utworzenie polskojęzycznej dywizji w ramach Armii Czerwonej. Myśl ta później przekuła się w utworzenie pierwszej dywizji piechoty, a następnie armii polskiej, której celem miała być walka z Niemcami. Preludium powstania polskiej armii w ZSRR […]
Policyjne samochody pancerne w wojnie obronnej z 1939 r.
Policyjne samochody pancerne były pojazdami specjalnego przeznaczenia wykorzystywanymi głównie do rozpraszania demonstracji robotniczych, które przybierały niebezpieczne formy protestów i ataków na funkcjonariuszy Policji Państwowej oraz zakłócały porządek publiczny. Jednakże w dobie walk obronnych we wrześniu 1939 r. były wsparciem dla Wojska Polskiego w zwalczaniu niemieckich grup dywersantów działających na tyłach frontu. Historia powstania policyjnych samochodów pancernych […]
Bitwa pod Orłą – ułani przeciwko czołgom Panzer IV
Wbrew utartym stereotypom towarzyszącym dyskusji na temat wojny obronnej z września 1939 r., polska kawaleria nie atakowała konno z lancą w dłoni. „Kawaleria porusza się konno, walczy pieszo” – głosiła przedwojenna instrukcja. Konie służyły przede wszystkim do szybkiego przemieszczania się, zapewniając zdolność manewru niedostępną dla jednostek piechoty. Walkę kawalerzyści prowadzili już w szyku pieszym. Wielokrotnie […]
Polskie pojazdy pancerne w Jugosławii (1941-1945)
Po zakończeniu kampanii wrześniowej z 1939 roku część polskiej techniki wojskowej dostało się w ręce niemieckie. Wśród wojennych zdobyczy Wehrmachtu znalazły się również niewielkie zapasy polskich wozów pancernych bądź samochodów opancerzonych. Pojazdy te były wykorzystywane w przeróżny sposób, a część z nich trafiła do armii sojuszniczych. Początek obecności polskich pojazdów pancernych w Jugosławii związany jest […]
Kolejowy wrzesień 1939 roku – improwizowane pociągi pancerne
W momencie agresji hitlerowskich Niemiec na Polskę polska armia posiadała 10 liniowych pociągów pancernych przydzielonych po dwie sztuki do większości polskich armii (związków operacyjnych). Pociągi te w toku działań wojennych odegrały swoją znaczącą rolę, w szczególności w takich bitwach jak: pod Mokrą, Mikołajowem, Bzurą, Modlinem, Brześciem i Lwowem. O starciach polskich liniowych pociągów pancernych wiemy […]