Historia w szkolnych murach bywa traktowana wybiórczo – szczególnie najnowsze dzieje często spycha się na margines, a uczniowie poznają je jedynie pobieżnie. Tym większą wartość mają publikacje, które pozwalają spojrzeć na te wydarzenia w nowym świetle i przypominają, że – jak pisał Cyceron – historia jest nauczycielką życia. Książka Krzysztofa Drozdowskiego, wydana nakładem wydawnictwa Replika […]
30 lipca 1941 r. podpisano układ Sikorski-Majski
30 lipca 1941 roku w Londynie zawarto porozumienie znane jako układ Sikorski–Majski, podpisane przez premiera rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie gen. Władysława Sikorskiego oraz ambasadora Związku Radzieckiego w Wielkiej Brytanii Iwana Majskiego. Był to akt o wyjątkowym znaczeniu politycznym i militarnym, przywracający oficjalne stosunki dyplomatyczne między Polską a ZSRR po ich zerwaniu w wyniku sowieckiej […]
25 lipca 1945 r. zakończyła się tzw. obława augustowska
25 lipca 1945 roku zakończyła się tzw. Obława augustowska, znana również jako obława lipcowa, będąca jedną z największych zbrodni popełnionych przez aparat represji Związku Radzieckiego na Polakach po zakończeniu II wojny światowej. Akcja była bezpośrednio wymierzona w żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego, którzy nie złożyli broni po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie północno-wschodniej Polski. Lipcowe działania […]
22 lipca 1944 r. ogłoszono Manifest PKWN
22 lipca 1944 roku na antenie Radia Moskwa ogłoszono Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) – dokument, który miał stać się aktem założycielskim nowej władzy w Polsce, podporządkowanej Związkowi Radzieckiemu. Choć w propagandzie PRL przez dziesięciolecia twierdzono, że manifest ogłoszono w Chełmie Lubelskim, w rzeczywistości powstał i został upubliczniony w Moskwie, pod osobistym nadzorem Józefa […]
Sowieccy szpiedzy w projekcie Manhattan
Projekt Manhattan był jednym z najważniejszych, a zarazem najbardziej tajnych przedsięwzięć II wojny światowej. Skoncentrowany na budowie pierwszej na świecie bomby atomowej, zgromadził w jednym miejscu – w Los Alamos – najwybitniejszych naukowców tamtych czasów. Efektem ich prac były ładunki jądrowe zrzucone na Hiroszimę i Nagasaki, które zakończyły wojnę na Pacyfiku. Jednak dopiero po latach […]
5 lipca 1943 r. rozpoczęła się bitwa na Łuku Kurskim
5 lipca 1943 roku rozpoczęła się bitwa na Łuku Kurskim – największa bitwa pancerna w historii. Trwające niemal dwa miesiące zmagania między wojskami niemieckimi a radzieckimi miały nie tylko ogromne znaczenie militarne, lecz także psychologiczne i strategiczne – przesądziły bowiem o utracie przez Niemców inicjatywy na froncie wschodnim na rzecz Armii Czerwonej. Ofensywa niemiecka, prowadzona […]
16 czerwca 1956 r. po raz pierwszy dokonano oblotu myśliwca MiG-21
16 czerwca 1956 roku zapisał się na kartach historii lotnictwa jako dzień pierwszego oblotu jednego z najbardziej rozpoznawalnych samolotów myśliwskich XX wieku – radzieckiego MiG-21. Zaprojektowany w biurze konstrukcyjnym Mikojana i Guriewicza, stał się ikoną zimnowojennej ery oraz jednym z najliczniej produkowanych naddźwiękowych myśliwców w historii. MiG-21, oznaczony przez NATO kryptonimem „Fishbed”, był odpowiedzią Związku […]
14 maja 1943 r. rozpoczęto formowanie 1. Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
14 maja 1943 roku w Sielcach nad Oką, na mocy decyzji Państwowego Komitetu Obrony ZSRR, rozpoczęto formowanie 1. Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Była to pierwsza jednostka Wojska Polskiego tworzona na terenie Związku Radzieckiego podczas II wojny światowej, podporządkowana politycznie Związkowi Patriotów Polskich i dowodzona przez płk. Zygmunta Berlinga. Dywizja została zorganizowana według wzoru […]
W nocy z 27 na 28 marca 1945 r. sowieci aresztowali przywódców Polskiego Państwa Podziemnego
W nocy z 27 na 28 marca 1945 roku w willi przy ówczesnej ul. Pęcickiej w Pruszkowie funkcjonariusze NKWD aresztowali członków Rady Jedności Narodowej, stanowiącej reprezentację polityczną Polskiego Państwa Podziemnego. Sowieci, pod pozorem gotowości do przeprowadzenia rozmów z członkami władz PPP, przygotowali operację aresztowania zaproszonych delegatów. 27 marca do Pruszkowa przybyli: delegat rządu i wicepremier […]
16 marca 1944 roku została sformowana 1. Armia Polska
16 marca 1944 roku władze radzieckie wyraziły zgodę na przekształcenie 1. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR w 1. Armię Polską, pod dowództwem gen. dyw. Zygmunta Berlinga. Formowanie 1. Armii Polskiej, potocznie nazywaną armią Berlinga, odbywało się od marca do lipca 1944 roku w rejonie Sum koło Charkowa, a następnie, od lipca do września, w […]