W Mikułowicach położonych w gminie Wojciechowice w województwie świętokrzyskim, Patryk Chmielewski (znany jako Profesor Detektorysta) odnalazł za pomocą wykrywacza metali depozyt ze zbroją husarską. Odkrycia dokonano w czasie badań prowadzonych za zgodą Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach, Delegatura w Sandomierzu w dniu 27 marca 2024 roku.
Elementy zbroi husarskiej zostały znalezione ułożone jeden na drugim, około 60 cm pod powierzchnią ziemi. Odkrywca natychmiast poinformował odpowiednie służby, a po uzyskaniu zgody podjęto depozyt. W depozycie znajdowały się m.in. szyszak (hełm), karwasze (ochraniacze przedramion), obojczyk (zabezpieczający obojczyki i szyję), okrągłe umbro stanowiące ochronę pleców oraz „łuski” będące elementami naramienników. Choć brakowało kirysu, zbroja husarska znaleziona przez detektorystę jest jednym z najważniejszych polskich odkryć archeologicznych w 2024 roku.
Niestety, ze względu na niekompletność i stan zachowania, trudno jest dokładnie określić wiek zbroi. Niemniej jednak, przypuszcza się, że pochodzi z I połowy XVII wieku. Brak elementów dekoracyjnych wskazuje, że prawdopodobnie nie należała do możnowładcy, lecz została wykonana na zamówienie średniozamożnego szlachcica, być może w lokalnym warsztacie.
Po przeprowadzeniu konserwacji, zbroja husarska zostanie umieszczona w zbiorach Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. To niezwykłe znalezisko stanowi cenny zabytek kultury materialnej, który będzie mógł być podziwiany przez przyszłe pokolenia. Odkrycie to podkreśla także znaczenie detektorystyki jako metody badawczej w dziedzinie archeologii, przyczyniając się do odkrywania i dokumentowania naszej niezwykłej przeszłości.
