4 kwietnia 1949 roku w Waszyngtonie doszło do podpisania Traktatu Północnoatlantyckiego, który dał początek jednej z najważniejszych organizacji międzynarodowych XX i XXI wieku – NATO (Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego – ang. North Atlantic Treaty Organization – NATO; fr. Organisation du traité de l’Atlantique nord – OTAN).
Traktat został zawarty przez 12 państw założycielskich: Belgię, Danię, Francję, Holandię, Islandię, Kanadę, Luksemburg, Norwegię, Portugalię, Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię oraz Włochy. Porozumienie to, oparte na Karcie Narodów Zjednoczonych, weszło w życie 24 sierpnia 1949 roku.
Dokument składa się z 14 artykułów, które określają fundamentalne zasady funkcjonowania sojuszu, w tym najważniejszą – zasadę kolektywnej obrony. Zgodnie z nią, atak na jednego członka traktowany jest jako atak na wszystkich, co miało stanowić silne zabezpieczenie przed potencjalną agresją ze strony Związku Radzieckiego i jego państw satelickich.
>>> Czytaj także: Dwa militarne bieguny Zimnej Wojny – powstanie Paktu Północnoatlantyckiego i Układu Warszawskiego <<<
Od momentu powstania, NATO pełniło przede wszystkim funkcję obronną, stając się przeciwwagą dla Układu Warszawskiego (utworzonego w 1955 roku). Po rozpadzie ZSRR i rozwiązaniu Układu Warszawskiego w 1991 roku, Sojusz ewoluował – oprócz obrony wspólnej, jego działania zaczęły obejmować również misje stabilizacyjne oraz przeciwdziałanie konfliktom regionalnym.
Dziś NATO liczy 32 państwa członkowskie, a jego najnowszym członkiem została Szwecja, która przystąpiła do sojuszu 7 marca 2024 roku. Kandydatem do członkostwa pozostaje Bośnia i Hercegowina.
>>> Czytaj także: Polska droga do NATO <<<
Od 75 lat NATO pozostaje filarem międzynarodowego systemu bezpieczeństwa, stanowiąc nie tylko militarną, ale i polityczną platformę współpracy transatlantyckiej.