1 grudnia 1918 Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał dywizji Stanisław Szeptycki wydał rozkaz nr 38, w którym postanowił, że samoloty należące do Wojska Polskiego mają zostać oznaczone znakiem kwadratowym szerokości 60 cm, dzielącym się na cztery równe pola. Lewe górne i prawe dolne pole będzie barwy karmazynowej, lewe dolne i prawe górne pole barwy białej. Znak ten do dziś pozostaje rozpoznawalnym znakiem polskiego lotnictwa wojskowego.
Szachownica lotnicza została zaprojektowana przez pilota porucznika Stefana Steca, uczestnika I wojny światowej, który w latach 1917–1918 służył w lotnictwie austro-węgierskim. Po zakończeniu wojny Stec powrócił do odradzającej się Polski i przekazał władzom wojskowym zdobyczny samolot Albatros D.III, na którym widniała wymyślona przez niego czerwona szachownica z białymi polami. Ten prosty, lecz wyrazisty znak szybko zyskał aprobatę.
W listopadzie 1918 roku szachownica została użyta jako godło polskiego lotnictwa w działaniach operacyjnych, a już 1 grudnia tego samego roku dowództwo Wojska Polskiego zatwierdziło ją jako oficjalny symbol na polskich samolotach wojskowych.
Początkowo malowana była na całej szerokości skrzydeł, kadłubów i sterów kierunku. W 1921 wprowadzono obwódki w kolorach odmiennych od koloru pól szachownicy (instrukcja Wojsk Lotniczych nr 15 z 1921 roku: Ogólne Warunki Techniczne Płatowców), jednak nie podano stosunku ich szerokości do rozmiaru szachownicy. Stosunek ten ustaliło dopiero rozporządzenie prezydenta RP w sprawie znaków przynależności:
szachownica lotnicza jest to kwadrat podzielony na cztery równe pola, z których lewe górne i prawe dolne są barwy czerwonej z białą obwódką, lewe dolne i prawe górne barwy białej z obwódką czerwoną. Stosunek obwódek do pola wynosi 1:5
Przez następne ponad 70 lat szachownica w tej postaci pozostawała znakiem polskiego lotnictwa wojskowego. W 1993 jednakże wprowadzono nowy wzór znaku, z zamienioną kolejnością pól (odwrócony o 90°), bardziej poprawny heraldycznie, ale ignorujący tradycję.
>>> Czytaj także: Powietrzna walka podpułkownika Pamuły – starcie PZL P.11 z Bf 109 <<<
W 2024 r. Ministerstwo Obrony Narodowej rozpoczęło prace legislacyjne nad wprowadzeniem do katalogu znaków stosowanych przez Siłach Zbrojnych RP lotniczej szachownicy o niskiej widzialności. „Obecnie na wojskowych statkach powietrznych umieszczana jest szachownica lotnicza w barwach biało-czerwonych. W celu zapewnienia lepszego maskowania wojskowych statków powietrznych wskazanym jest wprowadzenie nowego oznakowania zapobiegającego ich wcześniejszemu wykryciu przy jednoczesnym prawidłowym oznaczeniu ich przynależności państwowej” – napisano w uzasadnieniu. Zgodnie z opublikowanym projektem, w uzasadnionych przypadkach wynikających z wymogów bezpieczeństwa lub specyfiki działań operacyjnych, będzie dopuszczać się stosowanie szachownicy lotniczej w wersji o obniżonej widzialności. W takiej sytuacji pola czerwone zastąpi się kolorem powierzchni, na której umieszczana jest szachownica, natomiast pola białe – jaśniejszym odcieniem dostosowanym pod względem kontrastu do tła.