21 kwietnia 1945 r. 2. Korpus Polski wyzwolił Bolonię

21 kwietnia 1945 roku o godzinie 6:05 rano żołnierze 2. Korpusu Polskiego jako pierwsi wkroczyli do Bolonii. Wyzwolenie Bolonii było ostatnią wielką operacją wojenną 2. Korpusu Polskiego dowodzonego przez generała Władysława Andersa. Bitwa ta wymieniana jest obok Monte Cassino i Ankony jako jedno z najważniejszych zwycięstw Polaków w kampanii włoskiej.

Po zakończeniu operacji jesienno-zimowej w 1944 roku, wojska alianckie przeszły do obrony na południe od Bolonii. Wiosną 1945 roku 15. Grupa Armii pod dowództwem gen. Marka Clarka rozpoczęła ofensywę mającą na celu przełamanie niemieckich linii i odcięcie ich odwrotu na północ. W ramach tej operacji 2. Korpus Polski oraz brytyjski V Korpus, działający w składzie 8. Armii, mieli wykonać główne uderzenie z rejonu Rawenny w kierunku Ferrary i Modeny.

9 kwietnia rozpoczęło się natarcie Polaków. 3. Dywizja Strzelców Karpackich forsowała rzekę Senio, mimo że jedna z alianckich fal bombowych omyłkowo zrzuciła ładunki na pozycje polskie, zabijając 34 i raniąc 188 żołnierzy. Polacy nie przerwali jednak ataku, zdobywając kolejne przyczółki, m.in. nad Santerno, a następnie kontynuowali marsz przez przygotowane do obrony miejscowości i kolejne przeszkody wodne.

Na kierunku pomocniczym działało zgrupowanie „Rud” pod dowództwem płk. Klemensa Rudnickiego. Składało się ono m.in. z 3. Brygady Strzelców Karpackich i 4. Wołyńskiej Brygady Piechoty. Zgrupowanie to zdobyło m.in. Castel San Pietro oraz Imolę, prowadząc skuteczne działania oskrzydlające.

20 kwietnia oddziały 2. Korpusu forsowały ostatnie przeszkody – rzeki Gaiana i Idice. Rankiem 21 kwietnia 9. Batalion Strzelców Karpackich wkroczył jako pierwszy do Bolonii i zawiesił na budynku miejskim biało-czerwoną flagę. Mieszkańcy miasta witali polskich żołnierzy z entuzjazmem i radością. Walka o Bolonię zakończyła się sukcesem, ale okupiona została ciężkimi stratami: zginęło 300 polskich żołnierzy, a 600 zostało rannych.

Na rozkaz dowództwa 8. Armii, 2. Korpus pozostał w rejonie Bolonii i nie brał udziału w dalszym pościgu za wycofującymi się Niemcami.

Za udział w bitwie i wyzwolenie miasta 9. Batalion Strzelców Karpackich otrzymał honorowy tytuł „bolońskiego”, a 17 oficerów 2. Korpusu Polskiego zostało odznaczonych honorowym obywatelstwem Bolonii. W uznaniu dla ich zasług, Senat miasta wręczył żołnierzom 215 pamiątkowych medali z napisem: „Al liberatori che primi entrarono in Bologna 21 Aprile 1945 – per benemerenza” („Wyzwolicielom, którzy pierwsi wkroczyli do Bolonii 21 kwietnia 1945 – za zasługi”). Walki te zostały upamiętnione m.in. na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, gdzie widnieje napis: „BOLONIA 9–21 IV 1945”.