4 marca 1945 roku rozpoczęła się bitwa o Kołobrzeg, będąca jednym z najważniejszych starć w ramach operacji pomorskiej, prowadzonej przez Armię Czerwoną i Ludowe Wojsko Polskie. Jej celem było zdobycie silnie umocnionego miasta, które miało kluczowe znaczenie strategiczne ze względu na swoje położenie nad Bałtykiem.
Walki o Kołobrzeg rozpoczęły się 4 marca, gdy jednostki sowieckiej 1. Armii Pancernej przecięły lądowe szlaki komunikacyjne miasta, uniemożliwiając niemieckim wojskom wycofanie się drogą lądową. Początkowo próbowano zdobyć miasto z marszu, jednak silna niemiecka obrona zmusiła wojska radzieckie i polskie do przejścia do oblężenia.
7 marca do walk przystąpiły jednostki 1. Armii Wojska Polskiego. 6. Dywizja Piechoty przeprowadziła pierwsze uderzenie na południowe przedmieścia, osiągając znaczący sukces – udało się wbić głęboki klin w niemieckie linie obronne.
8 marca 3. Dywizja Piechoty zamknęła pierścień okrążenia od wschodu, uniemożliwiając garnizonowi niemieckiemu jakiekolwiek manewry odwrotowe. Do 12 marca, w wyniku zaciętych walk ulicznych i szturmów na kolejne punkty oporu, udało się przełamać pierwszy, zewnętrzny pierścień niemieckiej obrony.
Po przełamaniu pierwszej linii obrony walki przeniosły się do śródmieścia, gdzie Niemcy przygotowali liczne punkty oporu w budynkach publicznych, bunkrach oraz w piwnicach i ruinach domów. Bitwa nabrała charakteru ciężkich walk miejskich, prowadzonych często w bezpośrednich starciach na bliskim dystansie. Wojska polskie i sowieckie musiały zdobywać ufortyfikowane budynki jeden po drugim.
W nocy z 17 na 18 marca, po przegrupowaniu wojsk, rozpoczął się ostateczny szturm na trzeci, wewnętrzny pierścień obrony. Rano oddziały 1. Armii Wojska Polskiego zdobyły kluczowe pozycje, m.in. rejon dworca kolejowego oraz port.
Niemcy, widząc nieuchronną klęskę, rozpoczęli ewakuację resztek swoich sił drogą morską. Część z nich zdołała odpłynąć w kierunku zachodnim, jednak większość została zniszczona lub dostała się do niewoli. W sumie polskie i sowieckie oddziały wzięły około 8 000 jeńców.
Po zdobyciu Kołobrzegu, 18 marca 1945 roku, na plaży odbyła się uroczysta ceremonia zaślubin Polski z morzem. Akt ten, nawiązujący do wydarzeń z 1920 roku w Pucku, miał symboliczne znaczenie – oznaczał trwały powrót Polski nad Bałtyk i podkreślał znaczenie Pomorza w granicach odrodzonego państwa.
Bitwa o Kołobrzeg była jednym z najbardziej zaciętych starć podczas operacji pomorskiej. Zdobycie miasta miało strategiczne znaczenie, ponieważ otworzyło drogę do zabezpieczenia polskiego wybrzeża oraz umożliwiło dalsze natarcie na zachód w kierunku Bałtyku.