13 lipca 1990 roku oficjalnie sformowano Jednostkę Wojskową 2305, znaną jako GROM, specjalizującą się w operacjach specjalnych. Jej utworzenie opierało się na najlepszych wzorcach międzynarodowych, zwłaszcza z doświadczeń jednostek takich jak brytyjski SAS czy amerykańska Navy SEALs. Decyzję o powołaniu jednostki podjął rząd premiera Tadeusza Mazowieckiego, widząc potrzebę stworzenia elitarnego oddziału zdolnego do realizacji najbardziej skomplikowanych operacji.
13 września 1990 roku dowódcą JW GROM został mianowany podpułkownik Sławomir Petelicki. Od początku swojego istnienia, GROM był wszechstronnie przygotowywany do prowadzenia operacji w zróżnicowanych środowiskach – lądowych, morskich i powietrznych. Żołnierze tej jednostki zdobyli duże doświadczenie bojowe, współpracując z elitarnymi formacjami z innych krajów w ramach misji międzynarodowych.
Do kluczowych zadań GROM-u należą:
– kontrterroryzm (CT – Counterterrorism): Operacje mające na celu eliminację zagrożenia terrorystycznego, zanim zamach terrorystyczny zostanie przeprowadzony. GROM jest wyspecjalizowany w neutralizowaniu grup terrorystycznych, zanim dojdzie do ataku, ale także w reakcji na zamachy;
– ewakuacja osób postronnych (NEO – Non Combatment Evacuation): Pomoc w ewakuacji cywilów z obszarów objętych walkami lub zamieszkami;
– rozpoznanie specjalne (SR – Special Reconnaissance): Zdobywanie kluczowych informacji na terytorium przeciwnika, dotyczących sił zbrojnych, uzbrojenia oraz nastrojów społecznych;
– akcje bezpośrednie (DA – Direct Action): Sabotaż, niszczenie kluczowych obiektów wojskowych, infrastruktury oraz inne działania mające na celu osłabienie przeciwnika;
– wsparcie militarne (MS – Military Support): Szkolenie sojuszniczych wojsk oraz doradztwo w czasie pokoju, a także wsparcie w czasie kryzysów i wojen;
– działania niekonwencjonalne (UW – Unconventional Warfare): Operacje partyzanckie oraz wsparcie ruchów oporu na terenie zajętym przez przeciwnika;
– bojowe akcje ratowniczo-poszukiwawcze (CSAR – Combat Search and Rescue): Ratowanie żołnierzy lub cywilów, którzy zostali uwięzieni lub są w niebezpieczeństwie na terytorium przeciwnika;
– ratowanie zakładników (HR – Hostage Rescue): Specjalistyczne operacje mające na celu uwolnienie osób przetrzymywanych przez terrorystów lub inne grupy zbrojne.
GROM uczestniczył w wielu międzynarodowych misjach, zyskując reputację jednej z najbardziej skutecznych jednostek specjalnych na świecie. Operacje te obejmowały zarówno działania wojenne, jak i misje ratownicze oraz antyterrorystyczne.
Udział GROM w misjach zagranicznych:
– 1994 – Operacja „Uphold Democracy” (Haiti): Jednostka GROM, współpracując z siłami specjalnymi USA, brała udział w przywracaniu porządku w Republice Haiti. Celem operacji było zabezpieczenie procesu demokratycznego w tym kraju;
– 1996, 1999, 2001 – Misje na Bałkanach: W trakcie operacji, m.in. „Little Flower”, GROM uczestniczył w aresztowaniu zbrodniarza wojennego Slavko Dokmanovicia, znanego jako „rzeźnik z Vukovaru”. Była to kluczowa misja, mająca na celu wymierzenie sprawiedliwości osobom odpowiedzialnym za zbrodnie wojenne podczas konfliktu bałkańskiego;
– 2002–2004 – Misje w Afganistanie, Bahrajnie, Kirgistanie, Kuwejcie i na Oceanie Indyjskim: GROM brał udział w działaniach związanych z zapewnieniem stabilności w regionach objętych konfliktem. Operacje obejmowały zadania rozpoznawcze, zabezpieczanie strategicznych miejsc oraz wsparcie sił międzynarodowych;
– 2002–2003 – Zatoka Perska: Jednostka przeprowadzała abordaż na statki podejrzewane o naruszenie embarga ONZ na handel ropą naftową z Irakiem. GROM był odpowiedzialny za kontrolowanie morskich szlaków handlowych i egzekwowanie międzynarodowych sankcji;
– 2003–2004 – Operacja „Iraqi Freedom” (Irak): Podczas tej misji GROM zdobył strategiczny terminal naftowy KAAOT w porcie Umm Kasr (Basra) oraz brał udział w zabezpieczaniu zapory wodnej Mukarayin. Żołnierze GROM-u prowadzili także operacje mające na celu neutralizację współpracowników Saddama Husajna oraz członków organizacji terrorystycznej Al-Kaida;
– 2002–2004, 2007–2013 – Afganistan: W ramach misji w Afganistanie, jednostka GROM była zaangażowana w uwalnianie zakładników, ochronę polskich żołnierzy stacjonujących w bazie w Bagram oraz ochronę VIP-ów. Jednostka współpracowała z międzynarodowymi siłami w celu utrzymania stabilności w regionie;
– 2021 – Ewakuacja z Afganistanu: GROM odegrał kluczową rolę w ewakuacji ponad tysiąca osób, w tym obywateli państw sojuszniczych, współpracowników międzynarodowych organizacji oraz afgańskich obywateli, którzy współpracowali z NATO i innymi sojusznikami. Jednostka pomagała w ewakuacji m.in. współpracowników z Litwy, Łotwy, Holandii, a także personelu Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.