13 grudnia 1981 roku w Polsce wprowadzono stan wojenny, co ogłosił generał Wojciech Jaruzelski w specjalnym wystąpieniu telewizyjnym. Wydarzenie to miało na celu zahamowanie działań opozycji, przede wszystkim „Solidarności”, która dążyła do reformy systemu politycznego i społecznego w PRL.
Stan wojenny, wprowadzony na polecenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) powołanej przez Jaruzelskiego, oznaczał drastyczne ograniczenie praw obywatelskich. Społeczeństwo zostało poddane ścisłej kontroli – wprowadzono godzinę milicyjną, zawieszono działalność wielu organizacji społecznych, a niektóre rozwiązano. Przygotowania do tych działań trwały już od sierpnia 1980 roku, gdy nasiliły się strajki i protesty społeczne.
Władze argumentowały wprowadzenie stanu wojennego obawą przed destabilizacją kraju i możliwością interwencji wojsk radzieckich. Twierdzono także, że istnieje realna groźba zamachu stanu przez opozycję. Skutki tego były jednak dramatyczne – ponad 10 tysięcy osób zostało internowanych, a wiele protestujących zakładów pracy zostało brutalnie spacyfikowanych. Najtragiczniejsze wydarzenia miały miejsce w kopalni „Wujek” w Katowicach, gdzie 16 grudnia 1981 roku oddziały ZOMO otworzyły ogień do strajkujących górników, zabijając dziewięciu z nich.
Stan wojenny trwał formalnie do 22 lipca 1983 roku, ale jego konsekwencje były odczuwalne jeszcze przez wiele lat. Represje wobec działaczy opozycyjnych oraz ograniczenie swobód obywatelskich miały na celu umocnienie władzy komunistycznej, jednak wydarzenia te stały się także symbolem walki Polaków o wolność i demokrację.