26 lutego 1927 roku „Mazurek Dąbrowskiego” został oficjalnie uznany za polski hymn państwowy. To symboliczne wydarzenie podkreśliło długą i burzliwą historię tej pieśni, której korzenie sięgają czasów Legionów Polskich we Włoszech.
Słowa Mazurka, znane również jako Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, zostały spisane przez Józefa Wybickiego, jednak autorstwo melodii opartej na ludowym mazurze pozostaje tajemnicą. Pomimo wielu teorii na temat twórcy melodii, do dziś uważa się ją za utwór anonimowy.
Pieśń ta narodziła się w mieście Reggio nell’Emilia, na terenie ówczesnej Republice Cisalpińskiej, czyli dzisiejszych północnych Włoszech. Jednakże dokładna data i okoliczności jej powstania pozostają kwestią sporną wśród historyków. Wielu z nich datuje jej narodziny na lipiec 1797 roku. Nie jest też pewne, kiedy dokładnie po raz pierwszy wykonano Mazurek publicznie na ulicach Reggio. Według niektórych przekazów mogło to nastąpić już 16 lipca, podczas defilady, jednakże inni przyjmują datę 20 lipca, związana z pożegnaniem legionów w mieście przez generała Dąbrowskiego.
Nie ulega jednak wątpliwości, że od samego początku Mazurek zyskał ogromną popularność i stał się ulubioną pieśnią legionistów. Już w 1797 roku generał Dąbrowski wspominał w liście do autora tekstu, że żołnierze coraz bardziej polubili tę pieśń. Wkrótce potem, w 1798 roku, stała się znana we wszystkich zaborach. Tekst szybko rozprzestrzenił się poza granice Polski, tłumaczony na wiele języków i śpiewany przez emigrantów, a nawet wykorzystywany w różnych wydarzeniach historycznych, jak Wiosna Ludów czy powstania narodowe.
W miarę upływu lat pieśń przybierała różne formy, dostosowywane do aktualnych wydarzeń i potrzeb społeczeństwa. W czasie powstań narodowych, wojen i okupacji zmieniały się słowa refrenów, dostosowując się do aktualnej sytuacji politycznej i społecznej. Przykładowo podczas powstania listopadowego popularny był Mazurek Skrzyneckiego ze słowami „Marsz, marsz, cna młodzi, Skrzynecki dowodzi!…”. Natomiast w czasie I wojny światowej wśród polskich legionistów śpiewano Mazurka Piłsudskiego z refrenem: „Marsz, marsz Piłsudski, Prowadź na bój krwawy, Pod twoim przewodem Wejdziem do Warszawy”.
Ostatecznie, w roku 1927, Mazurek Dąbrowskiego stał się hymnem państwowym Polski, cementując swoją pozycję jako symbol jedności narodowej i niezłomnej walki o wolność. Jego historyczne znaczenie oraz niezmienny ładunek emocjonalny sprawiają, że nadal pozostaje on jednym z najważniejszych elementów polskiej tożsamości narodowej.